در چه زمان‌هایی لازم است افراد مبتلابه دیابت یا پیش دیابت آموزش و حمایت خود مدیریتی دیابت (DSMES) را دریافت کنند؟
در چهار مرحله بحرانی لازم است که افراد مبتلابه دیابت از آموزش و حمایت خود مدیریتی دیابت (DSMES) استفاده کنند. این چهار مرحله که به شکل مفصل در مورد آنها صحبت می شود شامل زمان تشخیص دیابت، سالیانه و یا زمانی که فرد به اهداف درمانی تعیین‌شده نرسیده است، زمانی که عوارض ظاهر می‌شوند، زمان گذر از یک مرحله زندگی به مرحله دیگر و یا تغییر در نوع درمان است.
1- زمان تشخیص دیابت
تشخیص دیابت برای فرد و خانواده او می‌تواند همراه با بروز احساساست ناخوشایند متعددی مانند ترس، اضطراب، نگرانی و یا افزایش تنش باشد که این احساسات به همراه باورها، خصوصیات فردی، شرایط زندگی و خانوادگی می‌تواند منجر به رفتارها و یا برخوردهای نامناسب شود. به همین منظور تمامی افرادی که به‌تازگی برای آنها تشخیص دیابت یا پیش دیابت داده‌شده است باید سریع‌تر از فواید و مزایای DSMES مطلع شوند و آن را دریافت کنند.
در زمان تشخیص دیابت لازم است که مهارت‌های پایه و ضروری برای مدیریت قند خون مانند نحوه مصرف صحیح دارو، مهارت پایش قند خون، برنامه غذایی و انتخاب‌های غذایی سالم، تشخیص و پیشگیری از عوارض دیابت توسط کادر درمان و آموزش‌دهندگان به فرد دیابتی آموزش داده شود. همچنین راه‌ها و روش‌های که فرد می‌تواند به آموزش و حمایت مداوم دسترسی داشته باشد، اطلاع‌رسانی شود.
در زمان تشخیص دیابت برای تعیین اهداف درمانی، دریافت آموزش و حمایت خود مدیریتی دیابت لازم است وضعیت اقتصادی، اجتماعی، سطح سواد، میزان درآمد، سطح سلامت روان، وضعیت تغذیه‌ای و سایر عوامل تأثیرگذار بر روی وضعیت کنترل قند خون فرد مورد بررسی و ارزیابی قرار گیرد. سپس تصمیمات و یا اهداف درمانی توسط کادر درمان برای فرد مبتلابه دیابت توضیح داده شود.
2- سالیانه و یا زمانی که فرد به اهداف درمانی تعیین‌شده نرسیده است
عواملی مانند سابقه طولانی دیابت بدون دسترسی به آموزش‌های اولیه، روش درمانی نامناسب برای رسیدن به اهداف بالینی، قند خون بالا، افت قندهای مکرر و بدون علت، تغییر در دارو و یا فعالیت بدنی و یا وضعیت تغذیه‌ای و یا کارایی فرد می‌تواند مانع رسیدن به اهداف درمانی در فرد شوند.
در این زمان لازم است دانش، مهارت، پیامدهای روانی و رفتاری، اهداف درمانی، نیازهای خود مراقبتی و یا فاکتورهای که دستیابی به اهداف و نتایج را محدود و یا تسهیل می‌کنند، مرور و بازنگری شود. شرایط یا موقعیت‌های که مدیریت قند خون را برای فرد مشکل و سخت می‌کند را با کمک فرد مبتلا به دیابت، شناسایی و برای رفع آن همفکری انجام شود. لازم است در این مرحله کیفیت زندگی بررسی شود و بر کاهش ریسک عوارض و بهبود کیفیت زندگی تأکید شود، همچنین به حمایت‌های لازم برای ایجاد و حفظ تغییرات رفتاری و ادامه مدیریت قند خون توجه شود.
3- زمانی که عوارض ظاهر می‌شوند
در شرایطی مانند بیماری‌های کلیوی، بیماری‌های قلبی، نیاز به مصرف استروئید ها، برنامه‌های درمانی متعدد و پیچیده، تغییر در تغذیه، بارداری و یا تصمیم به آن، محدودیت در فعالیت بدنی به دلیل مشکلاتی مانند مشکلات بینایی، مشکلات حرکتی و یا شناختی، بروز مشکلات روحی و روانی مانند دیسترس دیابت، اضطراب و افسردگی لازم است که به فاکتورها و موانعی که باعث عدم دسترسی به اهداف درمان شده‌اند توجه شود. با توجه به شرایط اهداف کنترل قند خون بازنگری شود تا از پیشرفت عوارض جلوگیری شود، همچنین لازم است فرد تحت حمایت و پشتیبانی مرتبط با دیسترس دیابت، افسردگی ناشی از دیابت و عوارض و شرایط موجود قرار گیرد.
4- زمان گذر
بسیاری از مراحل و زمان‌ها در زندگی فرد مبتلابه دیابت وجود دارد که می‌تواند بر روی کیفیت مدیریت قند خون تأثیرگذار باشد به این زمان‌ها اصطلاحاً زمان گذار گفته می‌شود و شامل:
در این زمان لازم است که برنامه خود مدیریتی دیابت بر اساس شرایط و نیازهای فرد تنظیم شود، دانش و مهارت‌های لازم در این شرایط آموزش داده شود، با حمایت‌های لازم به فرد کمک شود تا با تسهیل پذیرش شرایط بتواند کیفیت زندگی خود را افزایش دهد. آموزش و حمایت مناسب، تعیین اهداف درمانی و شخصی مناسب با این شرایط می‌تواند به بهبود کیفیت زندگی و ایجاد تغییرات رفتاری و سلامتی منجر شود.
